بشیر نورزی یا حاجی بشر، از چهرههای شاخص تندرو، متعصب و پرنفوذ در میان گروه طالبان است. وی یکی از باسابقهترین و نزدیکترین افراد به ملا عمر، رهبر پیشین طالبان است. رحمتالله نبیل در نوشتهای در خصوص وی میگوید: «حاجی بشر نورزی در تشکیل تحریک طالبان با شناختی که از پیش با ملا محمدعمر داشت، نقش اساسی را ایفا کرد و اولین محموله ۱۰ میلیون دالری پول را به منظور تشکیل تحریک طالبان از یکی از کشورهای اسلامی، به نام «اعانه مسلمین» از طریق پاکستان به ملا عمر و گروه وی تحویل داد و بدینگونه حاجی بشر به یکی از دستاندرکاران، مشاوران و به ظاهر تمویلکننده مهم مالی (در حالی که بیشتر پول از استخبارات بیرونی بود) ملا عمر تبدیل شد.» معلوم میشود که رهایی وی در زمان کنونی، به هدف خاصی، به منظور پیشبرد پروژه خاص و تنها برای موفقیت یک پروژه ناکام گذشته، صورت گرفته است.
نورزی علاوه بر تجارت مواد مخدر که از لحاظ اسلام حرام است، به چندین فعل خلاف شریعت، عادت دارد: زنبارهگی، دایمالخمر بودن، چشم دوختن به پول حرام، تعصب بهعنوان مشخصه اصلیاش و دست دادن با بیرونیها برای دریافت پول. حتا وی باعث شد تا استینگرهایی که نزد مجاهدین از زمان نبرد علیه شوروی باقی مانده بود، در نتیجه یک تجارت و معامله پرسود، تحویل امریکاییها شود تا زمینه حضور امریکا در افغانستان، بدون درد سر باشد. وی تقریباً در تمام معاملات مالی و پولی میان طالبان و بیرونیها، نقش داشته و حتا شامل پروژه بوده است. حاجی بشر، شخصیتی مرموز اما زیرک است و میداند که چگونه در نقش یک دکاندار، به معاملههای پرسود بپردازد و منافع شخصی و گروهی طالبان را تامین کند. حاجی بشر در شرایط کنونی، چه کار اساسی را برای طالبان میتواند انجام دهد؟
وی در نقش یک مشاور خوب برای طالبان، میتواند روابط تاکتیکی طالبان را با کشورهایی که تلاش دارند از گاو شیری افغانستان تحت حاکمیت طالبان نفع ببرند، تامین کند. در گذشته نیز، موفقیتهای بشر نورزی در این عرصه قابل توجه بوده است. او توانسته بود بر اکثریت تصامیم طالبان برای تامین مخارج مالیشان، تاثیر بگذارد.
وی نفوذ سنتی در میان طالبان دارد و این نفوذ برای بقای رژیم تروریستی طالبان، خیلی حایز اهمیت است. در شرایطی که سلطه طالبان، با عدم مشروعیت داخلی و خارجی دست و پنجه نرم میکند، تغییر در عملکردهای طالبان و ترسیم چهره جدید از این گروه، الزامی است. دقیقاً رهایی وی، به همین منظور صورت گرفته است تا با مشوقهای مالی از جانب کشورهای بیرونی، طالبان یکدنده را که صلاحیت و اختیار تصمیمگیری را هم ندارند، به سمت مطلوب سوق دهد و بقای رژیمشان را تثبیت کند.
با توجه به سابقه و نفوذ نورزی در میان طالبان، او میتواند جایگزین رهبری در طالبان باشد. اگر چنین شود، طالبان با اندک تغییر رویکرد، میتوانند به یک گروه مورد نظر مبدل شوند. این شناسایی موجب میشود تا در وضعیت مالی طالبان، بهبود بیاید.
با حضور حاجی بشر، تجارت مواد مخدر رونق بیشتر پیدا خواهد کرد. در حال حاضر، یگانه منبع درامد هنگفتی که میتواند هزینههای مالی رژیم طالبان را تامین کند، تجارت مواد مخدر است. طالبان نیاز دارند که این تجارت پردرامد، مدیریت درست شود تا سود آن چند برابر افزایش یابد. حاجی بشر، با سابقه سالها کار در این تجارت، میتواند این پروژه را درست مدیریت کند و آن را رونق بیشتر ببخشد.
تسلیمدهی حاجی بشر در حال حاضر، نشاندهنده یک تحول بزرگ در قسمت طرز دید دنیا نسبت به طالبان است. بایدن، رییس جمهور ایالات متحده امریکا، باری تاکیده کرده بود که پیششرط به رسمیت شناخته شدن طالبان، رهایی مارک فریکس است. تا زمانی که فریکس در بند طالبان باشد، رژیم این گروه به رسمیت شناخته نخواهد شد.
از سوی دیگر، حاجی بشر، میتواند علاوه بر تجارت پرسود مواد مخدر، سایر منابع درامد غیرقانونی طالبان مانند قاچاق آثار عتیقه، پولشویی و انتقال پول به خارج و یا به داخل افغانستان، تسهیل چاپ پول جعلی مخصوصاً چاپ دالر جعلی و به گردش درآوردن آن در منطقه، تجارت پرسود فروش اسلحه و تجهیزات نظامی، تمویل مالی شبکههای تروریستی فعال در افغانستان و منطقه، ایجاد کانالهای فعال و غیر قابل انقطاع برای موفقیت تروریسم در منطقه و رونقبخشی روند تقویت و تجهیز تروریسم را داشته باشد.
در ضمن، داستان فعالیتهای غیرقانونی وی نشان میدهد که ماموریتش این بار تنها افغانستان نه، بل جغرافیای وسیعی از آسیای مرکزی و جنوب آسیا را که با خطر روزافزون گسترش تروریسم بینالمللی مواجه است، در بر خواهد گرفت. وی وظیفه دارد تا راههای اتصال مالی و ایجاد شبکههای وسیعی از تمویل تروریسم در منطقه را تسهیل کند.
در خاتمه میتوان گفت که وظیفه حاجی بشر، تسهیل قاچاق مواد مخدر و تسریع روند انتقال آن از افغانستان به خارج خواهد بود. معمولاً مواد مخدر تولید شده، از دو راه صادر میشود: اول، از افغانستان به ایران و ترکیه و اروپا و بعداً به امریکا میرسد. دوم، از افغانستان، از مسیر آسیای مرکزی و روسیه وارد اروپا میشود و بعداً به امریکا میرسد.
با درنظرداشت نظارت جدی روسیه و همپیمانانش در آسیای مرکزی، مسیر دومی با چالشهایی مواجه است و روند انتقال مواد مخدر که سالانه جان هزاران جوان روس را میگیرد و به یکی از چالشهای اساسی فراروی امنیت ملی روسیه مبدل شده، با مشکل مواجه است. مسیر اول در تبانی با کشورهایی که در مسیر آن قرار دارند، صورت میگیرد. اما تداوم تجارت مواد مخدر از یک مسیر، در درازمدت چالشزا خواهد بود و این کار نیاز دارد تا مدیر جدید با برنامههای جدید، مسیر دیگری را جستوجو کند. این مدیر جدید کسی جز حاجی بشر، قاچاقچی مشهور، نمیتواند باشد.